2023 елның ноябренә Татарстан Республикасы территориясендә табигый һәм техноген характердагы гадәттән тыш хәлләр һәм вакыйгаларның уртача сроклы фаразы
I. 2023 елның сентябрендә булган вакыйгаларның (ГХ)торышын һәм параметрларын бәяләү
1.1 Гадәттән тыш хәл
Хисап чорында Татарстан Республикасы территориясендә гадәттән тыш хәлләр теркәлмәгән.
Узган елның шул ук чорында (Алга таба - АППГ) гадәттән тыш хәлләр теркәлмәгән.
2023 ел башыннан 3 гадәттән тыш хәл теркәлгән (АППГ - 0).
1.2. Техноген халәт
1.2.1. Техноген янгыннар
2023 елның сентябрендә 391 янгын теркәлгән (АППГ - 324, 11,8% ка арткан), 7 кеше һәлак булган (АППГ - 6, 14,3% ка арткан), 20 кеше коткарылган (АППГ - 22, 11% ка арткан).
1.2.2. Юл-транспорт һәлакәтләре
2023 елның сентябрендә юл-транспорт һәлакәтләре нәтиҗәләрен бетерү өчен (алга таба юл - транспорт һәлакәтләре) янгын-коткару бүлекчәләре 250 тапкыр җәлеп ителгән (АППГ - 276, 10,4% ка арту), аларда 36 кеше һәлак булган (АППГ - 31, 16,1% ка арту) һәм 8 кеше коткарылган (АППГ - 10, 1,25 тапкыр кимү).
1.2.3. Торак-коммуналь хуҗалык системаларының эшләве
Татарстан Республикасы төзелеш, архитектура һәм торак-коммуналь хуҗалык министрлыгы мәгълүматлары буенча, торак-коммуналь хуҗалык объектларын сүндерүнең төп сәбәпләре булып торба үткәргечләр өзелү, эчке су белән тәэмин итү системаларында йорт эчендәге өзелүләр һәм свищлар тора.
1.3. Табигать шартлары
1.3.1. Метеорологик хәл
2023 елның сентябрендә Татарстан Республикасы территориясендә уртача айлык температура +14++16°С тәшкил итте, нормадан+2 + + 4°Ска тайпылыш.Явым - төшем 2дән 25 ммга кадәр (нормадан 5 50%) булды.
Көндезге температура нигездә +23..+25°С тәшкил итә, аерым көннәрдә +25..+27°Скә кадәр күтәрелә. Минималь температуралар -3..+6°С дан +3..+7°С ка кадәр үзгәрә.Уртача айлык температура +12 +16°с тәшкил итә, бу нормадан +1...+5°с югарырак; явым - төшем нигездә 0,7 дән 15 мм-га кадәр (0 айлык норманың 70%) булган.
1.3.2. Гидрологик халәт
Сентябрьдә Куйбышев сусаклагычында су горизонтының биеклеге түбәнәйү дәвам итә. Гомумән алганда, узган айда Куйбышев сусаклагычының Татарстан территориясе чикләрендәге су дәрәҗәсе 9-37 смга кимеде. 30 сентябрьдә в. Услон янындагы Куйбышев сусаклагычының су дәрәҗәсе 50,26 мБС тәшкил итте, бу датага уртача күпьеллык су дәрәҗәсеннән 137 см түбәнрәк, НПУДАН 274 см түбәнрәк һәм узган елгы дәрәҗәдән 142 см түбәнрәк. Түбән Кама гидроузелы сентябрьдә тәүлеклек һәм атналык көйләү режимында эшли, сусаклагычта су горизонтының чагыштырмача тотрыклылыгы күзәтелә. Түбән Кама сусаклагычының уртача су дәрәҗәсе 63,44-63,61 мБС аралыгында күзәтелгән. 2023 елның 30 сентябрендә Чаллы шәһәре янындагы Түбән Кама сусаклагычының су дәрәҗәсе 63,27 мБС тәшкил итә, бу узган елгы күрсәткечтән 9 см һәм уртача күпьеллык күрсәткечтән 55 см югарырак. Татарстан территориясендә елгаларда һәм сусаклагычларда су температурасы 2023 елның сентябрендә 0,23,6°СКА төшкән һәм ай ахырына 12дән 17,2°ска кадәр тәшкил иткән, бу узган елгы күрсәткечләрдән 2,06,7°Ска югарырак.
1.3.3. Су объектларындагы вакыйгалар
2023 елның сентябрендә суда 5 вакыйга була (АППГ - 7, 1,4 тапкыр кими), 4 кеше һәлак була (АППГ – 7, 1,75 тапкыр кими) һәм 1 кеше коткарыла (АППГ - 1).
1.3.4. Эпидемиологик халәт
Татарстан Республикасы буенча Роспотребнадзор идарәсе талпан йоктыручы авырулар (талпан вирусы энцефалиты, талпан боррелиозы, кеше гранулоцитар анаплазмозы һәм кеше моноцитар эрлихиозы) мониторингы тәмамлануы турында хәбәр итте.
2023 елда 34 иксодлы талпан боррелиозы (ИКБ) һәм 4 талпан вируслы энцефалит (КВЭ) белән авыручы теркәлгән, шул исәптән 3 очрак Россия Федерациясе субъектларының эндемик территорияләреннән кертелгән.
Республиканың 30 районы талпан вирусы энцефалиты буенча эндемик булды: Агерҗе, Азнакай, Аксубай, Актаныш, Әлки, Алексеевск, Әлмәт, Баулы, Бөгелмә, Алабуга, Зәй, Лениногорск, Менделеевск, Минзәлә, Мөслим, Түбән Кама, Яңа Чишмә, Нурлат, Саба, Спас , Тукай, Теләче, Чистай, Чирмешән, Ютазы, Биектау, Югары Ослан, Лаеш районнары, Яр Чаллы шәһәре, Казан шәһәре.
2023 елның 30 сентябренә Татарстан Республикасында коронавирус статистикасы
Роспотребнадзорның Татарстан Республикасы буенча идарәсе мәгълүматлары буенча 2023 елның 30 сентябренә Татарстан Республикасында коронавирус инфекциясенең 207118 очрагы теркәлгән, 204821 кеше савыккан, 2010 кеше үлгән.
1.3.5. Эпизоотик халәт
Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының Баш ветеринария идарәсе мәгълүматлары буенча Татарстан Республикасының Кайбыч районында эре мөгезле терлек туберкулезы буенча чикләү чаралары гамәлдән чыгарылды (Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының Баш ветеринария идарәсе башлыгының 2023 елның 24 июлендәге 18-п номерлы карары). 3 очагта эре мөгезле терлек туберкулезы (алга таба – сыер малы) буенча карантин чараларын үткәрү дәвам итә: 1 – Татарстан Республикасының Теләче районында, 2 – Мордовия Республикасының Теньгушев районында.
Лаборатория тикшеренүләре нәтиҗәләре буенча «Скоков Н.А.» крестьян хуҗалыгына караган эре мөгезле терлекләрдән алынган биологик материал пробаларында (Яңа Чишмә районы, Петропавловская Слобода авылы) бруцеллез китереп чыгаручы ачыкланган. Диагноз 1 сентябрьдә хайваннар сәламәтлеген саклау федераль үзәгенең ФДБУ Татар Сынау лабораториясе тарафыннан куелган. Хәзерге вакытта Татарстан Республикасы дәүләт хезмәте белгечләре Россельхознадзор күзәтүе астында «бруцеллез очагы таралуны булдырмауга һәм бетерүгә юнәлдерелгән оештыру-хуҗалык һәм ветеринария-санитар чаралар комплексы »үткәрә.
«Татарстан Республикасының аерым территорияләрендә аларның югары патогенлы кош гриппы авырулары буенча иминлексезлеге һәм аның таралу куркынычы белән бәйле рәвештә чикләү чараларын (карантинны) билгеләү турында» 2023 елның 29 августындагы 608 номерлы Татарстан Республикасы Рәисе Указы гамәлдә кала, дип хәбәр итәбез «Лениногорск кош фабрикасы» ҖЧҖ территориясендә карантин урнаштырылган, шулай ук эпизоотик очаг чикләреннән 5 км радиуста Лениногорск шәһәре, Тимяшево авылы, Валеевский поселогы, Лениногорск районы Савочкино авылы.
1.3.6. Фитосанитар халәт
Сентябрьнең беренче декадасында Татарстан Республикасы территориясендә явым-төшемнең тигез булмавы үсемлекләрнең дым белән тәэмин ителеше шартларында төрлелеккә китергән. Тәтеш МС күзәтү участогында явым-төшем кытлыгы «туфрак корылыгы» куркыныч агрометеорологик күренеш критерийларына ирешергә ярдәм итте, Чистай, Чүпрәле, Азнакай, Лаеш һәм Бөгелмәдә туфрак корылыгы саклана.
Башлыча уңай һава шартларында шикәр чөгендере, Картуф һәм башка соңрак культураларны җыю дәвам итә.
2023 елның сентябрь аеның икенче декадасында югары температура режимы билгеләнә, декада гадәтидән 1-3°с җылырак була. Көнлек уртача һава температурасы 13...16°С чикләрендә була, максималь температура 23-25°с.Эффектив температуралар суммасы +5°с югарырак (вегетация башланганнан бирле) 2023 елның 20 сентябренә 1880-2090°с (узган елда 1630-1840°С), һәм 1070-1260°С югарырак +10°С (узган елда 895-1080°С) җиткән. Республиканың күпчелек районнарында явым-төшемнең кискен дефициты күзәтелә.
1.3.7. Урман янгыннары халәте
Татарстан Республикасы Рәисенең 2023 елның 06 сентябрендәге 294 номерлы «Татарстан Республикасының гадәттән тыш хәлләрне кисәтү һәм бетерү территориаль өстәмә системасының идарә органнары һәм көчләре өчен гадәттән тыш хәл режимын бетерү турында» боерыгы,Татарстан Республикасы Рәисенең 2023 елның 03 июлендәге 222 номерлы «Татарстан Республикасының гадәттән тыш хәлләрне кисәтү һәм бетерү территориаль өстәмә системасының идарә органнары һәм көчләре өчен гадәттән тыш хәл режимын кертү турында» боерыгы үз көчен югалтты дип танылды. Агерҗе, Азнакай, Аксубай, Актаныш, Алексеевск, Әлки, Әлмәт, Апас, Арча, Әтнә, Баулы, Балтач, Бөгелмә, Буа, Югары Ослан, Биектау , Чүпрәле, Алабуга, Зәй, Яшел Үзән, Кайбыч, Кама Тамагы, Кукмара, Лаеш, Лениногорск, Мамадыш, Менделеевск, Минзәлә, Мөслим, Түбән Кама, Яңа Чишмә районнары, Татарстан Республикасының Нурлат, Питрәч, Балык Бистәсе, Саба, Сарман, Спас, Тәтеш, Тукай, Теләче, Чирмешән, Чистай һәм Ютазы муниципаль районнары гадәттән тыш хәлләрне кисәтү һәм бетерү территориаль подсистемасының идарә органнары һәм көчләре өчен гадәттән тыш хәл режимы гамәлдән чыгарылды.
II. 2023 елның ноябренә гадәттән тыш хәлләр һәм вакыйгалар куркынычы фаразы
2.1. Табигый вакыйгалар чыганаклары (гадәттән тыш хәл)
2023 елның ноябрендә Татарстан Республикасы территориясендә куркыныч метеорологик күренешләрнең көчле җил (җил тизлеге, шул исәптән 25 м/с һәм аннан да күбрәк), көчле яки озакка сузылган явым - төшемнәр, уңайсыз метеорологик күренешләр комплексы белән бәйле табигый характердагы гадәттән тыш хәлләрнең муниципаль дәрәҗәдән югары булмавы ихтимал.
Статистика буенча төп зыян торак фондына, энергетика һәм элемтә объектларына китерелә.
2.1.1. Куркыныч метеорологик күренешләр барлыкка килү куркынычы
Татарстан Республикасы территориясендә 2023 елның ноябрендә һаваның уртача айлык температурасы климат нормасыннан 1 °с югарырак көтелә (ноябрь өчен уртача күпьеллык -2,7°С). Айлык явым-төшем Татарстан буенча 38 мм тәшкил иткән климат нормасы чикләрендә булырга мөмкин.
Куркыныч һәм уңайсыз метеорологик күренешләр комплексы булганда, бигрәк тә республика территориясендә актив атмосфера фронтлары үткәндә, электр линияләренә һәм элемтә линияләренә зыян килү (өзелү), зәгыйфь ныгытылган, киң форматлы, иске һәм реклама линияләренең җимерелүе белән бәйле муниципаль дәрәҗәгә кадәр гадәттән тыш хәлләр (халыкның яшәү шартларының бозылуы) килеп чыгу ихтималы фаразлана конструкцияләре; торак - коммуналь хуҗалык системасында, транспортның барлык төрләре эшендә бозылулар (гадәттән тыш хәл чыганагы көчле җилле җил).
2.1.2. Гидрологик күренешләрне фаразлау
Гидрологик характердагы гадәттән тыш хәлләр бик үк ихтимал түгел.
2.1.3. Куркыныч геологик күренешләр барлыкка килү куркынычы
«Гидроспецгеология» ФДБУ мәгълүматлары буенча, көзге чорда Татарстан Республикасы территориясендә җир өермәсе процессының активлыгы түбән булыр дип көтелә.
2.1.4. Су объектларында һәлакәтләр барлыкка килү куркынычы
Республиканың су объектларында кешеләрнең һәлак булу очраклары һәм һәлакәтләре ихтималлыгы саклана (гадәттән тыш хәл чыганагы - су объектларында куркынычсыз тәртип кагыйдәләрен бозу). Куйбышев һәм Түбән Кама сусаклагычлары акваториясенә якын шәһәрләрдә һәм районнарда суда үлү очракларының иң күбе фаразлана: Казан, Яр Чаллы, Яшел Үзән, Лаеш, Чистай, Түбән Кама, Тәтеш, Югары Ослан, Тукай, Алексеевск, Балык Бистәсе, Кама Тамагы, Мамадыш, Алабуга, Менделеевск, Әгерҗе, Актаныш, Минзәлә, Спас муниципаль районнары.
2.1.5. Табигый янгыннар фаразы
Үлән һәм чүп-чар яндыруга, ут торак йортларга, хуҗалык, бакча, дача корылмаларына, икътисад объектларына, шулай ук урман фондына бәйле гадәттән тыш хәлләр килеп чыгу ихтималы саклана.
Табигый янгыннар килеп чыгу куркынычы фаразы күпчелек очракта янгын куркынычлы чордагы һава шартларына, ягъни һава температурасына һәм билгеле бер вакытка һәм тиешле территориягә янгын куркынычлыгы классын билгеләүче көтелгән явым-төшемнәр санына бәйле, шуңа бәйле рәвештә, кыска вакытлы һәм оператив гадәттән тыш хәл килеп чыгу куркынычлары фаразларын әзерләү юлы белән төгәлләштерелергә тиеш.
2.1.6. Биологик куркыныч тудыру куркынычы
Эпидемияләр барлыкка килү фаразы
Химик матдәләр, дарулар, наркотиклар белән агулану очраклары сакланачак. Кискен эчәк инфекцияләренең аерым очракларын ачыклау мөмкин.
ОРВИ һәм грипп авырулары артуы фаразлана.
Эпизоотияләрнең барлыкка килү фаразы
Татарстан Республикасының аерым территорияләрендә Лениногорск районында кош гриппы таралу һәм аның таралу куркынычы белән бәйле чикләү чаралары (карантин) саклана.
Кешеләрне кыргый һәм караучысыз хайваннар тешләгән, тырнаган очраклар фаразлана. Кыргый хайваннар тарафыннан тешләү, тырнау очраклары күрсәтелгән хайваннар (беренче чиратта, төлкеләр) санын көйләү, шулай ук караучысыз мәчеләрне һәм этләрне тоту, аларны стерильләштерү һәм котыру авыруыннан вакцинацияләү буенча тиешле дәрәҗәдә эш башкарылмаган шәһәрләрдә һәм районнарда ихтимал.
2.1.7. Табигый мохиттә, шул исәптән Туристлык (экскурсия) маршрутларына, спелеологик объектларга рөхсәтсез барганда, кешеләрнең ориентирларын югалту куркынычы саклана.
2.2. Техноген вакыйгалар чыганаклары (гадәттән тыш хәл)
2.2.1. Энергия белән тәэмин итү һәм торак-коммуналь хуҗалык объектларында авария куркынычы
Республика территориясендә коммуналь тормыш тәэмин итү системалары эшендә аварияләр белән бәйле локаль дәрәҗәгә кадәр гадәттән тыш хәлләр һәм вакыйгалар килеп чыгу ихтималы саклана (гадәттән тыш хәл чыганагы - җиһазларның тузуы, җитештерү-технологик нормаларны һәм кагыйдәләрне бозу һәм үтәмәү).
2.2.2. Транспортта һәлакәтләр килеп чыгу куркынычы
Автомобиль транспорты
Автотранспорт хәрәкәтен кыенлаштыру, хәрәкәт өчен трассаларны ябу һәм республика автомобиль юлларында юл - транспорт һәлакәтләре санын арттыру белән бәйле гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) ихтималлыгы саклана (гадәттән тыш хәлләр чыганагы-уңайсыз һәм куркыныч метеорологик күренешләр, юл хәрәкәте кагыйдәләрен үтәмәү).
Автомобиль транспортында гадәттән тыш хәлләр килеп чыгу ихтималы артачак. Аларның авария-хәвефле участокларда барлыкка килүе ихтимал: М7 трассасы Волга, Р-239 Казан Ырымбур, Р – 241 Казан Ульяновск һәм А - 295 Йошкар – Ола Зеленодольск.
Барлык участоклар да янгын-коткару көчләренең норматив килү зоналары чикләрендә урнашкан.
Тимер юл транспорты
Тимер юл транспортында, шул исәптән куркыныч йөкләр ташу вакытында аварияләр белән бәйле вакыйгалар (ЧС) килеп чыгу ихтималы саклана.
Һәлакәтләрнең сәбәпләре булып машина йөртүчеләрнең автотранспорт чараларын үтәмәве (тимер юл кичүләренә светофорның тыю сигналына чыгу), тимер юл кичүләрендә автомат шлагбаумнар булмау, диспетчерлар һәм машинистлар хаталары булырга мөмкин.
Авиация транспорты
Авиация транспортын эксплуатацияләү һәм сынау белән бәйле вакыйгалар (ЧС) барлыкка килергә мөмкин. Авиация һәлакәтләрен билгеләүче факторлар булып очышларны әзерләү һәм башкару кагыйдәләрен бозу, нормадан тыш йөкләнеш, корабларның техник җиһазлануындагы бозулар, куркыныч метеорологик күренешләр тора.
Метрополитен объектлары
Метрополитен линияләрен салу, ТКХ объектларын ремонтлау - төзекләндерү эшләре һәм ТКХ инфраструктурасының тузганлыгы нәтиҗәсендә, ТКХ объектларында, метрополитенда, җир асты юлларында һәм кешеләр күпләп булган объектларда туфракның җимерелү, стеналарның, түшәмнәрнең һәм ябылуларның җимерелү куркынычы бар.
2.2.3. Көнкүреш газы шартлаулары, углерод газы белән агулану
Торак секторда һәм икътисад объектларында көнкүреш газы шартлау ихтималы бар һәм шуның белән биналарның җимерелү куркынычы бар (гадәттән тыш хәл чыганагы - газ җиһазларын кулланганда куркынычсызлык кагыйдәләрен бозу, ут белән саксыз эш итү, биналарда җиңел янучан һәм шартлау куркынычы булган матдәләрне саклау, газ җиһазларының нык тузуы, биналарның һәм корылмаларның тузган хәле).
Кешеләрнең углекислый газ белән агулану ихтималы саклана, мич һәм газ җиһазларын эксплуатацияләү кагыйдәләрен бозганда, яки аларның төзексезлеге нәтиҗәсендә, шулай ук автомобильләрне эксплуатацияләгәндә куркынычсызлык чараларын үтәмәү шартларында гаражларда.
2.2.4. Техноген янгыннар (шартлаулар)
Техноген янгыннар һәм аларда һәлак булучылар ихтималлыгы саклана. Алар Казан, Яшел Үзән, Чаллы шәһәрләрендә барлыкка килү ихтималы зур. Янгыннарның гомуми саны узган елгы күрсәткечтән югарырак түгел дип фаразлана. Янгыннарның төп сәбәпләре ут белән саксыз эш итү, янгын куркынычсызлыгы кагыйдәләрен үтәмәү, төзек булмаган мич, электр һәм башка җиһазлар куллану, электр үткәргечләрнең төзексезлеге һәм нык тузганлыгы)
Торак секторда һәм сәнәгать предприятиеләрендә көнкүреш газы шартлау һәм яндыру ихтималы сакланачак. Төп сәбәп йорт газ җиһазларының тузганлыгы, норматив-хокукый тәэмин итүнең түбән дәрәҗәсе, йорт газ җиһазларына хезмәт күрсәтү Регламентын һәм куркынычсызлык кагыйдәләрен үтәмәү, технологик процессларның бозылуы.
2.2.5. Потенциаль куркыныч объектларда һәлакәтләр барлыкка килү куркынычы
Химик, радиацион, биологик һәм янгын куркынычы булган объектларда аварияләр килеп чыгу ихтималы бар (гадәттән тыш хәл чыганагы техник системаларның җитешсезлекләре һәм эксплуатация режимын бозу сәбәпле эшләмәве).
2.2.6. Магистраль торбаларда аварияләр килеп чыгу куркынычы
Нефть катнаштыру һәм насос-насос, линия җитештерү-диспетчерлык һәм компрессор станцияләрендә, шулай ук нефть -, газ -, азык - төлек үткәргечләрендә аварияләр булу ихтималы бар (гадәттән тыш хәл чыганагы-җиһазлар дефектлары, санкцияләнмәгән кертүләр, иң тузган участокларда өзеклекләр, куркынычсызлык таләпләрен бозу, шулай ук җитәрлек дәрәҗәдә куркынычсызлык таләпләрен бозу подряд оешмаларының һәм заказчының ремонт эшләрен башкарганда үзара хезмәттәшлеге).
Татарстан Республикасы территориясендә килеп туган вәзгыятькә туры китереп, табигый һәм техноген гадәттән тыш хәлләр барлыкка килү куркынычын фаразлауда китерелгән фаразлаулар кыска вакытлы һәм оператив фаразларда төгәлләнәчәк.
III. Тәкъдим ителгән профилактик чаралар
Федераль башкарма хакимият органнарының территориаль органнарына, Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнарына, җирле үзидарә органнарына, ведомство һәм оешма җитәкчеләренә:
- «Россия гадәттән тыш хәлләр министрлыгы» мобиль кушымтасын үз эшчәнлегендә куллану, шулай ук халыкны әлеге мобиль кушымтаның файдасы һәм мөмкинлекләре турында хәбәр итү, куркынычсыз тәртип культурасын арттыру максатларында эшне оештыру;
гадәттән тыш хәлләр килеп чыгу куркынычын киметү һәм аларның нәтиҗәләрен киметү буенча кирәкле профилактик чаралар үткәрүне оештыру;
аварияләр һәм гадәттән тыш хәл нәтиҗәләрен бетерү өчен җәлеп ителгән көчләр һәм чараларның әзерлеген тикшерү;
-шәһәр округлары һәм муниципаль районнарның ЕДДС, тормышны тәэмин итү предприятиеләренең, потенциаль куркыныч һәм мөһим объектларның, мөмкин булган аварияләрне һәм гадәттән тыш хәлләрне бетерү өчен билгеләнгән авария-коткару һәм ремонт-тергезелеш формированиеләренең ДДС әзерлеген инструкцияләүне һәм тикшерүне оештыру;
- торак фондына хезмәт күрсәтүче оешмалар белән берлектә табигый газ кулланучылар (абонентлар) белән газ җиһазларын көнкүрештә куллану һәм аларны төзек хәлдә тоту буенча аңлату эшләре алып барырга, газ җиһазларын куркынычсыз эксплуатацияләүне тәэмин итү буенча чаралар үткәрергә;
- хәбәр итү һәм янгын сүндерү системаларының, ашыгыч хезмәтләр белән элемтә чараларының һ. б. эшчәнлеген тикшерергә.;
- торак йортларга һәм социаль инфраструктура объектларына электр энергиясен өзлексез бирүне тәэмин итү һәм бу эшне контрольдә тотуны оештыру;
- янгынга каршы куркынычсызлык өлкәсендә бурычларны хәл итәргә вәкаләтле органнарга янгынга юл куймау буенча эшне көчәйтергә;
- «Гражданнар оборонасы, гадәттән тыш хәлләрне кисәтү һәм бетерү, 2023 елга су объектларында кешеләрнең янгын куркынычсызлыгын һәм куркынычсызлыгын тәэмин итү өлкәсендә Татарстан Республикасының төп чаралары планын һәм идарә органнарын, Гражданнар оборонасы көчләрен һәм территориаль оборона көчләрен әзерләү буенча оештыру-методик күрсәтмәләрне раслау турында»2023 елның 23 гыйнварындагы 94-р номерлы Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты боерыгы нигезендә чараларның үтәлешен тәэмин итү 2023 елга Татарстан Республикасының Гадәттән тыш хәлләрне кисәтү һәм бетерү подсистемалары";
- «гадәттән тыш хәлләрдә халыкны беренче чиратта тормыш белән тәэмин итүне оештыру турында»2023 елның 21 февралендәге 05-23р номерлы Татарстан Республикасы Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы һәм ОПБ боерыгы нигезендә чараларны үтәүне тәэмин итү;
- «йорт эчендәге газ җиһазларын эксплуатацияләү куркынычсызлыгын тәэмин итү буенча өстәмә чаралар турында»2023 елның 21 февралендәге 06-23р номерлы Татарстан Республикасы Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы һәм ОПБ боерыгы нигезендә чараларны үтәүне тәэмин итү;
- «2023 елда Татарстан Республикасында янгын куркынычсызлыгын тәэмин итү чаралары турында»2023 елның 06 мартындагы 209 номерлы Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты карары нигезендә чараларның үтәлешен тәэмин итү;
- «2023 елның коену сезоны чорында су объектларында гражданнарның иминлеген тәэмин итү турында»2023 елның 18 маендагы 14-23р номерлы Татарстан Республикасы Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы һәм ОПБ боерыгы нигезендә чараларны үтәүне тәэмин итү;
- «аномаль югары температуралар үткән чорда урман фондында янгын куркынычсызлыгын тәэмин итү буенча өстәмә чаралар турында»2023 елның 22 маендагы 03-23 номерлы Татарстан Республикасы Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы һәм ОПБ боерыгы нигезендә чараларны үтәүне тәэмин итү;
- «Татарстан Республикасы территориясендә кошларның Югары патоген гриппын һәм дуңгызларның африка чумасын профилактикалау чаралары турында» Татарстан Республикасы территориясенә йогышлы, шул исәптән аеруча куркыныч, хайваннар авыруларының үтеп керүенә һәм таралуына юл куймау буенча республика штабының 2023 елның 14 июнендәге 12 номерлы Карарын тәэмин итәргә.
Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте башкарма органнарына, Татарстан Республикасы Муниципаль берәмлекләре һәм авыл җирлекләре башлыкларына:
- фаразланган метеорологик шартлар белән бәйле рәвештә ашыгыч җавап бирү хезмәтләренең әзерлеген тикшерергә, кирәк булганда хезмәтләрне көчәйтергә;
биналарның һәм корылмаларның торышын тикшерүне оештырырга, шул ук вакытта иске биналарның, авария хәлендәге, сүтелергә яки сүтелергә тиешле биналарның торышына аерым игътибар бирергә. Кирәк булганда биналарны һәм корылмаларны ныгыту, торак фондта, социаль-мәдәни тормыш объектларында витриналарны һәм тәрәзәләрне саклау каралган;
- район яшелләндерү хуҗалыкларының җил, бурелом агачларын һәм валежларны җыештыру эшен оештырырга, халыкның травматизмын булдырмаска һәм электр линияләренең өзелүенә юл куймаска. Торак массивларда һәм социаль-мәдәни тормыш биналары янында урнашкан корыган һәм Иске агачларга аерым игътибар бирергә;
- санитар таләпләрне тәэмин итү һәм зыян күргән гражданнарны барлык кирәкле ярдәм белән тәэмин итү буенча кирәкле чараларны үтәп, вакытлыча урнаштыру пунктларын вакытында җәелдерүне тәэмин итү буенча чаралар күрергә;
- кешеләрне янгын турында хәбәр итү чараларының тотрыклы эшләвен тәэмин итү;
- полигоннарда каты көнкүреш калдыкларын һәм янгынга каршы режимны күмүнең технологик кагыйдәләрен үтәүне контрольдә тотуны көчәйтергә;
- рөхсәтсез чүплекләр барлыкка килүгә юл куймаска, территорияләрне җыелган чүплектән чистарту һәм стихияле чүплекләрне бетерү буенча чаралар күрергә;
- Россия гадәттән тыш хәлләр министрлыгының «термик нокталар»мобиль кушымтасын куллануны дәвам итәргә;
янгын куркынычсызлыгы кагыйдәләрен үтәү һәм көнкүреш (челтәр һәм баллон) газын эксплуатацияләүнең барлык төр МАССАКҮЛӘМ мәгълүмат чараларында даими пропагандалауны дәвам итәргә;
халыкка шәхси автотранспортны янгынга каршы су белән тәэмин итү чыганаклары янында парковкалауның рөхсәт ителмәве турында хәбәр итәргә, кирәк булганда янгын сүндерү автомобильләренә су чыганакларына керүне кыенлаштыра торган автотранспортны эвакуацияләүне оештырырга;
- ведомство карамагындагы объектлар территорияләрен коры үләннән һәм чүп-чардан чистарту буенча чаралар күрергә;
- баланста булган тышкы янгынга каршы су белән тәэмин итү чыганакларының эшчәнлеген тикшерү;
- халык белән янгын куркынычсызлыгы таләпләрен үтәү һәм торак пунктлар, бакчачылык яки бакчачылык ширкәтләре территорияләрендә янгын чыкканда эш итү тәртибе буенча аңлату эшен дәвам итәргә, бу юнәлештә массакүләм мәгълүмат чаралары белән үзара хезмәттәшлек оештырырга;
- янгын сүндерү автомобильләре белән су алу өчен табигый һәм ясалма су чыганакларын һәм керү юлларын төзек хәлдә тотуны тәэмин итәргә;
урман янгыннары һәм башка Ландшафт (табигый) янгыннар барлыкка килү һәм барлыкка килү куркынычы булганда «югары әзерлек» һәм (яки) «гадәттән тыш хәл» режимнарын вакытында кертүне тәэмин итәргә;
- урман фондында урнашкан һәм урман фонды җирләренә турыдан-туры тоташкан торак пунктларны, балалар сәламәтләндерү лагерьларын һәм объектларны янгынга каршы су белән тәэмин итү буенча өстәмә чаралар күрергә;
урманнарның янгын куркынычлыгы аркасында килеп чыккан гадәттән тыш хәлләр куркынычын киметү буенча кирәкле профилактик чаралар үткәрүне оештыру.
Юл-транспорт һәлакәтләрен булдырмау өчен:
- оешкан төркем балаларның автомобиль, автобус (мәктәп) транспорты белән йөрүен контрольдә тотуга аерым игътибар бирергә;
- авария хәленә коммуналь һәм юл хезмәтләренең вакытында җавап бирүен тәэмин итү;
- ЮХИДИ органнары белән берлектә юл-транспорт һәлакәтләре килеп чыгуга иң куркыныч автомобиль трассаларында авария хәлләрен кисәтү чараларын гамәлгә ашырырга, шул исәптән юл-транспорт һәлакәтләре саны һәм авырлыгы буенча иң куркыныч юл-транспорт һәлакәтләре участокларын «каплау» планнарын төгәлләштерергә;
балаларны һәм куркыныч йөкләрне (АХОВ, нефть продуктлары) ташу һәм ташуда катнашкан йөртүчеләрне рейска кадәр әзерләү өчен кулланыла торган транспортның техник торышын контрольдә тоту;
- юл япмасының начарлануы турында халыкка үз вакытында хәбәр итүне тәэмин итү, коткару хезмәтләренең юл-транспорт һәлакәтләренә җавап бирергә әзерлеген контрольдә тотуны тәэмин итү.
- җаваплы ведомстволарга һәм оешмаларга юл япмасының торышын контрольдә тотуны тәэмин итәргә;
- ЮХИДИ органнары белән берлектә автомобиль хуҗаларына рейдлар һәм тикшерүләр үткәрүне тәэмин итәргә.
Тормышны тәэмин итү системаларында аварияләрне булдырмау максатыннан:
- җиһазларны, җылылык кулланучы җайланмаларны, җылылык челтәрләре үткәргечләрен, подстанцияләрне, биналарны җылылык белән тәэмин итүнең эчке системаларын профилактикалау, ремонтлау һәм алыштыру буенча эшләр үткәрү;
- җиһазларның исемлекләрен төзәтү һәм авария хәлендәге запасларын, эксплуатацияләнгән җиһазларның күләмен исәпләп материалларны булдыру (тулыландыру) ;
- торак-коммуналь хуҗалык системасында мөмкин булган аварияләрне бетерүгә әзерлек.
Су объектларындагы һәлакәтләрне һәм гадәттән тыш хәлләрне булдырмау өчен:
- республика халкы булган су объектларында куркынычсыз тәртип кагыйдәләре буенча аңлату һәм профилактика эшләрен үткәрү;
сулык янында өлкәннәр озата йөрмәгән балигъ булмаган кешеләрне табуны контрольдә тоту;
- җиһазландырылмаган урыннарда гражданнарның су коенуына юл куймау буенча профилактик эшләр үткәрү.