2023 елның 21 декабреннән 27 декабренә кадәр Татарстан Республикасы территориясендә табигый һәм техноген характердагы гадәттән тыш хәлләр (һәлакәтләр) барлыкка килү куркынычларының кыска вакытлы фаразы аналитик һәм фараз мәгълүматлары «Татарстан Республикасы Гидрометеорология һәм әйләнә-тирә мохит мониторингы идарәсе» ФДБУ, кулланучылар хокукларын яклау һәм кеше иминлеге өлкәсендә күзәтчелек буенча Федераль хезмәт идарәсеннән килгән мәгълүматлар нигезендә төзелгән.Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының Баш ветеринария идарәсе, «гидроспецгеология»ФДБУ. I. 2023 елның 14-20 декабрендә булган гадәттән тыш хәлләрнең торышын һәм параметрларын бәяләү 1.1. Гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) гадәттән тыш хәлләр хисап чорында теркәлмәгән. Узган елның шул ук чорында гадәттән тыш хәлләр теркәлмәгән. Ел башыннан 3 Гадәттән тыш хәл булды: 1 техноген һәм 2 табигый характердагы (АППГ - 0, 100 процентка арту), аларда 1 кеше һәлак булды (АППГ - 0, 100 процентка арту), 2 кеше зыян күрде (АППГ - 0, 100 процентка арту) һәм 9 кеше коткарылды (АППГ - 0, 100 процентка арту). 1.2. Табигать хәле 1.2.1. Метеорологик хәл Россиянең Европа өлешенә, шул исәптән Татарстан Республикасына да, салкыннарны Атлантиканың җылы һәм дымлы һавасы алыштыра. Болытлы һава торышы билгеләп үтелә, яңгырларга күчеп торган кар, аерым районнарда дымлы кар ява, 15-20 м/с кадәр көчле җил, 1000 м-дан азрак күрү начарлану белән буран.юлларда кар басу, бозлавык, урыны белән көчле. Көннең караңгы вакытында һаваның минималь температурасы -11 тәшкил итә..-16с.якты вакытта һаваның максималь температурасы 0 тәшкил итә..+4 с.2 1.2.2. Куйбышев сусаклагычында гидрологик хәл 2023 елның 14-20 декабрендә су дәрәҗәсе биеклегенең -6дан +3 см. кадәр тирбәлеше күзәтелгән. Куйбышев сусаклагычында куркыныч критик дәрәҗә билгесе 54,24 м тәшкил итә, су җыю өчен кискен түбән билгеләр 45,5 М. Түбән Кама сусаклагычында 2023 елның 14-20 декабрендә күзәтелгән су дәрәҗәләренең биеклеге - 7дән +7 см чикләрендә тирбәлә. Чаллы шәһәре янындагы Түбән Кама сусаклагычында куркыныч критик дәрәҗә билгесе 65,9 м тәшкил итә, су җыю өчен критик Түбән билгеләр 61,7 м.1.2.3. Татарстан Республикасы территориясендә уңайсыз метеорологик шартлар белән бәйле рәвештә бозлы хәл 20.12.2023 елдан ике боз кичүенең эше вакытлыча туктатылды: 50,38 50,35 50,38 50,36 50,35 50,32 50,34 50,28 50,30 50,32 50,34 50,36 50,38 50,40 15.16 нчы декабрь.17 нче декабрь.18 нче декабрь.19 нчы декабрь.20 нче декабрь.21 нче декабрь.дек дәрәҗәсе, М Куйбышев сусаклагычында су дәрәҗәсенең үзгәрү динамикасы 14.12.2023 елдан алып 20.12.2023 62,92 62,90 62,85 62,92 62,92 62,90 62,90 62,80 62,82 62,84 62,86 62,88 62,90 62,92 62,94 15.16 нчы декабрь.17 нче декабрь.18 нче декабрь.19 нчы декабрь.20 нче декабрь.21 нче декабрь.дек дәрәҗәсе, м Түбән Кама сусаклагычында су дәрәҗәсенең үзгәрү динамикасы 14.12.2023 елдан 20.12.2023 елга кадәр 3 - Зеленодольск муниципаль районы Волга елгасы аша, маршрут буенча Зеленодольск шәһәре пгт. Түбән Вязовые; Мамадыш муниципаль районы Кама елгасы аша, маршрут буенча Соколка авылы Яңа Закамский бистәсе. Ачылуга ике боз кисеме планлаштырылган: - Югары Ослан муниципаль районы, Волга елгасы аша, «Аракчино бистәсе (Казан шәһәре) - Югары Ослан авылы; - Алабуга муниципаль районы, Кама елгасы аша, Покровское авылы - Кызыл ачкыч Бистәсе маршруты буенча. 20.12.2023 елгы мәгълүматларга караганда, кешеләрнең күпләп бозга чыгу урыннарының 110ы кулланыла (кешеләрнең күпләп бозга чыгу урыннарының 110ы). 1.2.4. «Татарстан Республикасы Юстиция министрлыгы» Федераль дәүләт бюджет учреждениесенең экологик хәле атмосфера һавасының пычрану халәтен даими тикшерә. Каралган чорда максималь бер тапкыр ПДКм арту очраклары.Р.билгеләнгән матдәләр буенча теркәлмәгән. Һаваның гомуми пычрану дәрәҗәсе уртача. 1.2.5. Узган атнада Татарстан Республикасы территориясендә радиация фоныннан артып киткән радиация, химик, биологик хәл теркәлмәгән. Татарстан Республикасы территориясендә радиацион, химик һәм биологик хәл норма чикләрендә булган. 1.2.6. Роспотребнадзорның Татарстан Республикасы буенча идарәсе мәгълүматлары буенча 2023 елның 11-17 декабрендә 1517 COVID-19 очрагы теркәлгән, 1622 кеше савыккан. 1371 1070 0 1517 1622 0 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 Авырып Китте Савыкты Үлде 04.12-10.12 11.12-17.12 4 1.2.7. Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының Баш ветеринария идарәсе мәгълүматлары буенча котыру авырулары һәм башка аеруча куркыныч йорт һәм кыргый хайваннар авырулары очраклары хисап чорында эпизоотик хәл теркәлмәгән. Әтнә муниципаль районы территориясендә эре мөгезле терлекләрдә бруцеллезның 1 очрагы буенча карантин чаралары контрольдә тотыла. 1.3. Потенциаль куркыныч объектларда, нефть үткәргечләрдә, һава, тимер юл һәм су транспортында аварияләрнең техноген хәле теркәлмәгән. 1.4. Прогнозның аклануы узган чорда 94% тәшкил итә. II. Гадәттән тыш хәлләр һәм һәлакәтләр куркынычы фаразы 2.1. Табигый характердагы гадәттән тыш хәлләр барлыкка килү куркынычы 2.1.1. Метеорологик күренешләр фаразы (Татарстан Республикасы УГМС ФДБУ мәгълүматлары буенча) куркыныч метеорологик күренешләр: фаразланмый. Уңайсыз метеорологик күренешләр: 20 декабрь кичендә, 21 декабрь төнендә һәм көндез Татарстан Республикасы территориясендә һәм Казан шәһәрендә урыны белән томан, юлларда көчле бозлавык көтелә; иртән һәм көндез көчле җил 15-20 м/с (Казан шәһәрендә 18 м/с кадәр). 20 декабрьдә 18 сәгатьтән 21 декабрьдә 18 сәгатькә кадәр Казан буенча: болытлы. Кечкенә явым-төшемнәр дымлы кар һәм яңгыр рәвешендә. Урыны белән томан, төнлә һәм иртән аерым районнарда йомшак бозлавык. Көньяк-көнбатыш җиле 712 м/с, урыны белән төнлә 14 м/с, иртән һәм көндез 1518 м/с.минималь һава температурасы төнлә -1..+1 С. Көндез һаваның максималь температурасы +2..+4с. юлларда бозлавык, урыны белән көчле. Идел буе һәм Көнбатыш Кама алды (Кайбыч, Югары Ослан, Апас, Кама Тамагы, Чүпрәле, Буа, Тәтеш, Яшел Үзән, Биектау, Лаеш, Питрәч, Әтнә, Арча, Балтач, Саба, Теләче, Балык Бистәсе, Кукмара, Мамадыш муниципаль районнары): болытлы. Кечкенә явым-төшемнәр дымлы кар һәм яңгыр рәвешендә. Урыны белән томан, төнлә һәм иртән аерым районнарда йомшак бозлавык. Көньяк-көнбатыш җиле 712 м/с, урыны белән төнлә 14 м/с, иртән һәм көндез 1520 м/с.минималь һава температурасы төнлә -1..+1С. көндез һаваның максималь температурасы +2..+4с. юлларда бозлавык, урыны белән көчле. 5 Көнбатыш Кама аръягы буенча (Спас, Әлки, Алексеевск, Чистай, Яңа Чишмә, Аксубай, Нурлат, Чирмешән муниципаль районнары): болытлы. Кечкенә явым-төшемнәр дымлы кар һәм яңгыр рәвешендә. Урыны белән томан, төнлә һәм иртән аерым районнарда йомшак бозлавык. Көньяк-көнбатыш җиле 712 м/с, урыны белән төнлә 14 м/с, иртән һәм көндез 1520 м/с. Төнлә һаваның минималь температурасы -1..+1С. көндез һаваның максималь температурасы +2..+4с. юлларда бозлавык, урыны белән көчле. Көнчыгыш Кама алды һәм Кама аръягы (Алабуга, Менделеевск, Агерҗе, Түбән Кама, Зәй, Сарман, Минзәлә, Мөслим, Актаныш, Әлмәт, Азнакай, Лениногорск, Бөгелмә, Ютазы, Баулы, Тукай муниципаль районнары һәм Яр Чаллы шәһәр округы) буенча: болытлы. Кечкенә явым-төшемнәр дымлы кар һәм яңгыр рәвешендә. Урыны белән томан, төнлә һәм иртән аерым районнарда йомшак бозлавык. Көньяк-көнбатыш җиле 712 м/с, урыны белән төнлә 14 м/с, иртән һәм көндез 1520 м/с.минималь һава температурасы төнлә -2..+1С. көндез һаваның максималь температурасы +1..+4с. юлларда бозлавык, урыны белән көчле. 21 декабрьдә 18 сәгатьтән 22 декабрьдә 18 сәгатькә кадәр болытлы. Явым-төшем дымлы кар һәм яңгыр рәвешендә. Җил көньяк-көнбатыштан 712 м/с, урыны белән 1517 м/с.төнлә һаваның минималь температурасы -2..+2с. көндез һаваның максималь температурасы 0..+4с. юлларда бозлавык, урыны белән көчле. 22 декабрьдә 18 сәгатьтән 23 декабрьдә 18 сәгатькә кадәр болытлы. Көндез урыны белән дымлы кар һәм яңгыр рәвешендә бераз явым-төшем. Көньяк-Көнчыгыш җиле 712 м/с.төнлә һаваның минималь температурасы һәм көндез һаваның максималь температурасы -3..+2с. юлларда бозлавык, урыны белән көчле. 23 декабрьдә 18 сәгатьтән 24 декабрьдә 18 сәгатькә кадәр (сайт мәгълүматлары буенча) https://meteoinfo.ru) болытлы. Кечкенә Кар. Көньяк-Көнчыгыш җиле 4-7 м/с.төнлә һаваның минималь температурасы -1..-3С. көндез һаваның максималь температурасы -2..- 4С. юлларда бозлавык. 24 декабрьдә 18 сәгатьтән 25 декабрьдә 18 сәгатькә кадәр (сайт мәгълүматлары буенча) https://meteoinfo.ru) болытлы. Урыны белән Кар. Җил көньяк-көнбатыштан 3-8 м/с.төнлә һаваның минималь температурасы -4..- 6С. көндез һаваның максималь температурасы -2..-4 С.юлларда бозлавык. 25 декабрьдә 18 сәгатьтән 26 декабрьдә 18 сәгатькә кадәр (сайт мәгълүматлары буенча) https://meteoinfo.ru) болытлы. Кечкенә Кар. Җил төньяк-көнбатыштан 4-6 м/с.төнлә һаваның минималь температурасы -4..- 6С. көндез һаваның максималь температурасы -3..- 5С. юлларда бозлавык. 6 26 декабрьдә 18 сәгатьтән 27 декабрьдә 18 сәгатькә кадәр (сайт мәгълүматлары буенча) https://meteoinfo.ru) болытлы. Кечкенә Кар. Көньяк-көнбатыш җиле 4-8 м/с.төнлә һаваның минималь температурасы -2..-4С. көндез һаваның максималь температурасы -1..3С. юлларда бозлавык. 2.1.2. Метеорологик күренешләр белән бәйле рәвештә халыкның тормыш шартларын бозу фаразы Татарстан Республикасы территориясендә халыкның тормыш шартларын муниципаль дәрәҗәгә кадәр бозу, электр линияләренең һәм элемтә линияләренең зарарлануы (өзелүе), аз ныгытылган, киң форматлы, иске һәм реклама конструкцияләренең җимерелүе белән бәйле гадәттән тыш хәлләр (һәлакәтләр) барлыкка килү ихтималы арта, иске агачлар, манаралы краннар (ЧС чыганагы көчле җил 15-20 м/с) белән егылып төшә. 2.1.3. Биналар һәм корылмалар түбәсеннән бозлар һәм кар массалары төшү, тау чаңгысы битләүләре, елга үзәнлекләренең текә битләүләре, чокырлар, карьерлар, тимер юл өемнәре, биналарның һәм корылмаларның түбәләре җимерелү, кар йөкләнеше нәтиҗәсендә киң пролетлы конструкцияләр барлыкка килү ихтималы арта (гадәттән тыш хәлләр чыганагы) - кар туплану, көндезге уңай һава температурасы катнаш һәм сыек явым-төшемнәр белән бергә). 2.1.4. Табигый мохиттә кешеләрнең ориентирларын югалту белән бәйле вакыйгалар барлыкка килү ихтималы арта (гадәттән тыш хәлләр чыганагы томан). 2.1.5. Республиканың елгаларында һәм сусаклагычларында гидрологик күренешләрне фаразлау боз барлыкка килү процессы тәмамланды. Татарстан территориясе чикләрендә Куйбышев сусаклагычында бозның калынлыгы 24-31 см, Түбән Кама сусаклагычында - 21 см - дан 38 см-га кадәр, елгаларда-12 см-дан 44 см-га кадәр.гидрологик характердагы гадәттән тыш хәлләр фаразланмый. 2.1.6. Татарстан Республикасы территориясе сейсмологик хәлне фаразлау Түбән сейсмик куркыныч белән характерлана. Җир тетрәүләр килеп чыгуы бик шикле. 2.1.7. Радиация куркынычлыгы фаразы радиация куркынычлыгы белән бәйле гадәттән тыш хәл барлыкка килү куркынычы фаразланмый. 7 2.1.8. Геомагнит активлыгы фаразы компаниянең рәсми сайты Центр Фобосның Gismeteo мәгълүмат порталы мәгълүматлары буенча 2023 елның 21-27 декабрендә кечкенә геомагнит бозылулар фаразлана. 2.1.9. «Гидроспецгеология» ФДБУ мәгълүматлары буенча кышкы чорда Татарстан Республикасы территориясендә җир өермәсе процессының активлыгы түбән булыр дип көтелә. 2.1.10. Су объектларында гадәттән тыш хәлләр (һәлакәтләр) барлыкка килү фаразы кешеләрнең күпләп бозга чыгу урыннарында һәм сулыкларның боз астына кешеләр һәм техниканың җимерелүе белән бәйле боз аша чыгу урыннарында гадәттән тыш хәлләр (һәлакәтләр) барлыкка килү ихтималы арта (гадәттән тыш хәлләр (һәлакәтләр) чыганагы кешеләрнең нык булмаган бозга чыгуы, бозда үз - үзләрен тоту кагыйдәләрен бозу, каеннар, промоиннар). 2.1.11. Биологик Чыганаклар эпидемияләр барлыкка килү фаразы кискен респиратор вирус инфекцияләре, грипп һәм COVID-19 коронавирус инфекциясе сезонлы авырулар санының үсүе фаразлана. Химик матдәләр, дарулар, наркотиклар белән агулану ихтималы саклана. Кискен эчәк инфекцияләренең аерым очракларын ачыклау мөмкин. Эпизоотияләрнең барлыкка килү фаразы Африка дуңгыз чумасы, кошларның Югары патоген гриппы, йорт һәм кыргый хайваннар арасында котыру һәм котыру вируслары белән авыруның аерым очраклары барлыкка килү ихтималы саклана. Татарстан Республикасы Әтнә муниципаль районында бруцеллез учагын теркәү белән бәйле рәвештә республика территориясендә яңа берәмлек очракларын ачыклау ихтималы югары саклана. 2.2. Техноген характердагы гадәттән тыш хәлләр килеп чыгу куркынычы 2.2.1. Көнкүреш газы шартлаулары, угар газы белән агулану торак секторда һәм икътисад объектларында көнкүреш газы шартлау ихтималы саклана (гадәттән тыш хәлләр чыганагы) газ җиһазларын эксплуатацияләүнең җитештерү - технологик нормаларын һәм кагыйдәләрен бозу Һәм үтәмәү, ут белән саксыз эш итү, биналарда җиңел янучан һәм шартлау куркынычы булган матдәләрне саклау, газ газының нык тузуы җиһазлар, биналарның һәм корылмаларның тузган хәле). Кешеләрне эксплуатация кагыйдәләрен бозу яки мич һәм газ җиһазларының төзексезлеге нәтиҗәсендә, шулай ук гаражларда автомобильләрне эксплуатацияләгәндә куркынычсызлык чараларын үтәмәү нәтиҗәсендә углекислый газ белән агулану куркынычы бар. 8 2.2.2. Техноген янгыннар (взрывлар) техноген янгыннар һәм аларда һәлак булучылар булу ихтималы саклана (гадәттән тыш хәл чыганагы - янгын куркынычсызлыгы таләпләрен бозу, төзек булмаган мич, электр һәм башка җиһазлар куллану, ут белән саксыз эш итү, электр үткәргечнең төзексезлеге һәм нык тузганлыгы). 2.2.3. Транспорттагы вакыйгалар 2.2.3.1. Юл - транспорт һәлакәтләре автотранспорт хәрәкәтен кыенлаштыру, хәрәкәт өчен трассаларны ябу һәм республика автомобиль юлларында юл-транспорт һәлакәтләре санын арттыру белән бәйле гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) барлыкка килү ихтималы арта (гадәттән тыш хәлләр чыганагы (хәлләр) томан, көчле бозлавык, көчле җил 15-20 м/с, юл хәрәкәте кагыйдәләрен үтәмәү). Юл-транспорт һәлакәтләренең иң зур куркынычы Казан, Чаллы, Түбән Кама шәһәрләрендә, территорияләре буенча федераль трассалар үтә торган районнарда бар: М-5 «Урал», М-7 «Волга», Казан-Ырымбур, Казан-Ульяновск: Казан шәһәре - М-7 «Волга» трассасы (753-777 км), күрү мөмкинлеге чикләнгән кискен борылыш; Мамадыш муниципаль районы М - 7 трассасы Волга (969970 км) борылышлы һәм күрү мөмкинлеге чикләнгән текә күтәрелеш; Тукай муниципаль районы һәм Яр Чаллы шәһәре - М-7 «Волга» трассасы (1044-1048 км, 1052-1053 км, 1064-1077 км), Тукай районы һәм Яр Чаллы шәһәре муниципаль юллары белән көйләнмәгән киселешләр; Бөгелмә муниципаль районы - М-5 «Урал» трассасы (1244-1248 км) күрү мөмкинлеге чикләнгән күтәрелеш; Баулы муниципаль районы М - 5 трассасы Урал, (12681270 км) борылышлы һәм күрү мөмкинлеге чикләнгән текә күтәрелеш. 2.2.3.2. Тимер юл транспортында аварияләр булу ихтималы арта, шул исәптән тимер юл транспортында аварияләр булу ихтималы арта, шул исәптән куркыныч йөкләр ташу вакытында (гадәттән тыш хәлләр чыганагы - томан, көчле бозлавык, 15-20 м/с көчле җил, машина йөртүчеләрнең юл хәрәкәте кагыйдәләрен үтәмәве (тимер юл кичүләренә светофорның тыю сигналына чыгу), тимер юл кичүләрендә автомат шлагбаумнар булмау). 2.2.3.3. Һава транспортында аварияләр авиация транспортын эксплуатацияләү һәм сынау белән бәйле гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) барлыкка килү ихтималы арта (гадәттән тыш хәлләр чыганагы (хәлләр) томан, көчле бозлавык, 15-20 м/с көчле җил, очышларны әзерләү һәм башкару кагыйдәләрен бозу). 9 2.2.4. Энергия белән тәэмин итү һәм ТКХ объектларында аварияләр республика территориясендә коммуналь тормыш тәэмин итү системалары эшендә аварияләр белән бәйле локаль дәрәҗәгә кадәр гадәттән тыш хәлләр һәм һәлакәтләр килеп чыгу ихтималы саклана (гадәттән тыш хәлләр (һәлакәтләр) чыганагы - җиһазларның тузуы, җитештерү-технологик нормаларны һәм кагыйдәләрне бозу һәм үтәмәү). 2.2.5. Сәнәгать объектларында, газүткәргечләрдә һәм нефть үткәргечләрендә аварияләр булу ихтималы саклана (гадәттән тыш хәлләр чыганагы - җиһазларның җитешсезлекләре, рөхсәтсез керүләр, иң тузган участокларда өзеклекләр, куркынычсызлык таләпләрен бозулар, нефть үткәргечләрнең трасса корылмалары янында куркынычсызлыкны җитәрлек оештырмау һәм продукция үткәргечләре, техник һәм технологик сәбәпләр - газ кулланучы җайланмаларны яндыру вакытында шартлаулар, газүткәргечләргә автотранспорт белән механик зыян килү, тышкы газүткәргечләрнең коррозиясе яки начар сыйфаты, ремонт-профилактика эшләре үткәрү, туфракны утырту). Технологик режимны бозу һәм куркынычсызлык техникасын үтәмәү нәтиҗәсендә потенциаль куркыныч һәм җитештерү объектларында аварияләр килеп чыгу ихтималы бар. Табигый һәм техноген гадәттән тыш хәлләр барлыкка килү куркынычын фаразлауның китерелгән бәяләмәләре Татарстан Республикасы территориясендә килеп туган вәзгыятькә бәйле рәвештә көндәлек оператив фаразларда төгәлләнәчәк. III. Федераль башкарма хакимият органнарының территориаль органнарына, Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнарына, җирле үзидарә органнарына, ведомство һәм оешма җитәкчеләренә тәкъдим ителә торган превентив чараларны тәкъдим итәргә: - «Россия гадәттән тыш хәлләр министрлыгы» мобиль кушымтасын үз эшчәнлегендә куллану буенча эшне оештыру, шулай ук әлеге мобиль кушымтаның файдасы һәм мөмкинлекләре турында халыкка мәгълүмат бирү, куркынычсыз тәртип культурасын арттыру максатларында; - гадәттән тыш хәлләр килеп чыгу куркынычын киметү һәм аларның нәтиҗәләрен киметү буенча кирәкле превентив чаралар үткәрүне оештыру; - аварияләр һәм гадәттән тыш хәлләр нәтиҗәләрен бетерү өчен җәлеп ителә торган көчләрнең һәм чараларның әзерлеген тикшерү; - шәһәр округлары һәм муниципаль районнарның ЕДДС, тормышны тәэмин итү предприятиеләренең, потенциаль куркыныч һәм критик мөһим объектларның ДДС әзерлеген инструктировкалау һәм тикшерү оештыру;-авария-коткару һәм 10 ремонт-тергезелеш формированиеләре, мөмкин булган аварияләрне һәм гадәттән тыш хәлләрне бетерү өчен билгеләнгән; - торак фондына хезмәт күрсәтүче оешмалар белән берлектә табигый газ кулланучылар (абонентлар) белән газ җиһазларын көнкүрештә куллану һәм аларны төзек хәлдә тоту буенча аңлату эшләре алып барырга, газ җиһазларын куркынычсыз эксплуатацияләүне тәэмин итү буенча чаралар үткәрергә; - хәбәр итү һәм янгын сүндерү системаларының, ашыгыч хезмәтләр белән элемтә чараларының эшләвен тикшерергә.; - торак йортларга һәм социаль инфраструктура объектларына электр энергиясен өзлексез бирүне тәэмин итү һәм бу эшне контрольдә тотуны оештыру; - янгынга каршы куркынычсызлык өлкәсендә бурычларны хәл итәргә вәкаләтле органнарга янгынга юл куймау буенча эшне көчәйтергә; - Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының «2023 елга гражданнар оборонасы, гадәттән тыш хәлләрне кисәтү һәм бетерү, янгын куркынычсызлыгын һәм су объектларында кешеләрнең куркынычсызлыгын тәэмин итү өлкәсендәге төп чаралар планын һәм идарә органнарын, Гражданнар оборонасы көчләрен һәм территориаль оборона көчләрен әзерләү буенча оештыру-методик күрсәтмәләрне раслау турында»23.01.2023 № 94-р боерыгы нигезендә чараларны үтәүне тәэмин итү 2023 елга Татарстан Республикасының Гадәттән тыш хәлләрне кисәтү һәм бетерү подсистемалары"; - «гадәттән тыш хәлләрдә халыкны беренче чиратта тормыш белән тәэмин итүне оештыру турында» 21.02.2023 № 05-23р Татарстан Республикасы Гадәттән тыш хәлләр һәм гадәттән тыш хәлләр министрлыгының һәм Татарстан Республикасы Гадәттән тыш хәлләр министрлыгының 21.02.2023 № 06 - 23р боерыгы нигезендә чараларның үтәлешен тәэмин итү;-«эксплуатация куркынычсызлыгын тәэмин итү буенча өстәмә чаралар турында»йорт эчендәге газ җиһазлары"; - «2023 елда Татарстан Республикасында янгын куркынычсызлыгын тәэмин итү чаралары турында» 06.03.2023 № 209 Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты карары нигезендә чараларның үтәлешен тәэмин итү; - «кышкы чорда Татарстан Республикасы су объектларында халык куркынычсызлыгын тәэмин итү чаралары турында»17.10.2023 № 22-23р Татарстан Республикасы Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы һәм ОПБ карары нигезендә чараларның үтәлешен тәэмин итү 2023-2024 еллар"; - «Татарстан Республикасы территориясендә махсус янгынга каршы режим урнаштыру турында»Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының 08.12.2023 № 1581 карары нигезендә чараларның үтәлешен тәэмин итәргә. Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте башкарма органнарына, Татарстан Республикасы Муниципаль берәмлекләре һәм авыл җирлекләре башлыкларына: - санитар таләпләрне үтәп һәм зыян күргән гражданнарны барлык кирәкле ярдәм белән тәэмин итеп, вакытлыча урнаштыру пунктларын үз вакытында җәелдерүне тәэмин итү буенча чаралар күрергә; - энергия белән тәэмин итүнең резерв чыганакларының әзерлеген тәэмин итәргә; 11-полигоннарда каты көнкүреш калдыкларын һәм янгынга каршы режимны күмүнең технологик кагыйдәләрен үтәүне контрольдә тотуны көчәйтергә; - янгын сүндерү автомобильләре белән су алу өчен табигый һәм ясалма су чыганакларын һәм керү юлларын төзек хәлдә тотуны тәэмин итәргә; - янгын куркынычсызлыгы һәм көнкүреш (челтәр һәм баллонлы) газ; - халыкка янгынга каршы су белән тәэмин итү чыганаклары янында шәхси автотранспортны парковкалауның рөхсәт ителмәве турында хәбәр итәргә, кирәк булганда янгын сүндерү автомобильләренә су чыганакларына керүне кыенлаштыра торган автотранспортны эвакуацияләүне оештырырга. - баланста булган тышкы янгынга каршы су чыганакларының эшчәнлеген тикшерергә; - янгын сүндерү автомобильләре белән су алу өчен табигый һәм ясалма су чыганакларын һәм керү юлларын төзек хәлдә тотуны тәэмин итәргә; - янгын сүндерү юлларын һәм гидрантларны кардан вакытында чистартуга игътибар итәргә; - кешеләрне янгын турында хәбәр итү чараларының тотрыклы эшләвен тәэмин итү. - кар массаларының мөмкин булган төшү урыннарын тикшерүне оештырырга һәм куркынычсызлык чараларын үтәп, аларның ясалма төшүен вакытында үткәрергә; - халык арасында Елга үзәннәренең, чокырларның, карьерларның, тимер юл өемнәренең текә битләреннән кар төшү куркынычы турында аңлату эшен оештырырга, һәм балаларны контрольдә тотуны көчәйтергә һәм мондый урыннарда уеннарга юл куймаска кирәк; - киң пролетлы һәм яссы япмалы биналарга һәм күпләп җыела торган урыннарга аерым игътибар биреп, биналарны һәм корылмаларны сайлап тикшерү үткәрергә; - коммуналь хезмәтләр, идарәче компанияләр җитәкчеләре, биналарның һәм корылмаларның милекчеләре һәм баланс тотучылары белән торак йортларның һәм административ биналарның түбәләрен, киң форматлы реклама биналарын кардан һәм боздан вакытында чистартуны тәэмин итү буенча эшне оештырырга конструкцияләр һәм баннерлар, шулай ук торак пунктларга юлларны, торак йортларга керү юлларын һәм тышкы янгынга каршы су белән тәэмин итү чыганакларын кардан чистарту. Юл-транспорт һәлакәтләрен булдырмау өчен: - авария хәленә коммуналь һәм юл хезмәтләренең вакытында җавап бирүен тәэмин итү; - ЮХИДИ органнары белән берлектә юл-транспорт һәлакәтләре барлыкка килүгә иң куркыныч автомобиль трассаларында авария хәлләрен кисәтү чараларын гамәлгә ашыру, шул исәптән юл-транспорт һәлакәтләре саны һәм авырлыгы буенча иң куркыныч юл-транспорт һәлакәтләре участокларын "каплау" планнарын төгәлләштерү; 12 - балаларны һәм куркыныч йөкләрне (АХОВ, нефть продуктлары) ташу һәм йөртүчеләрне рейска кадәр әзерләү өчен кулланыла торган транспортның техник торышын контрольдә тоту; - юл япмасының хәле начараю турында халыкка вакытында мәгълүмат бирүне тәэмин итү, юл - транспорт һәлакәтләренә җавап бирүгә коткару хезмәтләренең әзерлеген контрольдә тотуны тәэмин итү; - җаваплы ведомстволарга һәм оешмаларга хәлне контрольдә тотуны тәэмин итү юл япмасы; ЮХИДИ органнары белән берлектә рейдлар үткәрүне һәм автомобиль хуҗаларын тупас бозулар өчен тикшерүне тәэмин итәргә; - оешкан төркем балаларның автомобиль, автобус (мәктәп) транспорты белән йөрүен контрольдә тотуга аерым игътибар бирергә. Тормышны тәэмин итү системаларында аварияләрне булдырмау максатларында: - җиһазларны, җылылык кулланучы җайланмаларны, җылылык челтәрләре үткәргечләрен, подстанцияләрне, биналарны җылылык белән тәэмин итүнең эчке системаларын профилактикалау, ремонтлау һәм алыштыру буенча эшләр башкару; - җиһазларның, материалларның авария запасларын төзәтү һәм төзәтү (тулыландыру) җиһазлар; торак - коммуналь хуҗалык системасында мөмкин булган аварияләрне бетерүгә әзерлек. Су объектларындагы һәлакәтләрне һәм гадәттән тыш хәлләрне булдырмау өчен республика халкы булган су объектларында куркынычсыз тәртип кагыйдәләре буенча аңлату һәм профилактика эшләрен дәвам итәргә.