2023 елның 13 декабренә Татарстан Республикасы территориясендә гадәттән тыш хәлләр килеп чыгуның көндәлек оператив фаразы аналитик һәм фараз мәгълүматлары «Татарстан Республикасы Гидрометеорология һәм әйләнә-тирә мохит мониторингы идарәсе» ФДБУ, Татарстан Республикасы Сәламәтлек саклау министрлыгы, Кулланучылар хокукларын яклау һәм кеше иминлеге өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәтенең Татарстан Республикасы буенча идарәсе, Төзелеш министрлыгы, Татарстан Республикасы архитектурасы һәм ТКХ, Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының Баш ветеринария идарәсе, Татарстан Республикасы Транспорт һәм юл хуҗалыгы министрлыгы, «Сетевая компания»АҖ. 1.Метеорологик фараз һәм гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) килеп чыгу куркынычы куркыныч метеорологик күренешләр 7-13 декабрьдә Татарстан Республикасы территориясендә нормадан 10-20° түбәнрәк уртача тәүлеклек һава температурасы белән аномаль-суык һава торышы билгеләү турында давыл кисәтүе көтелә . Уңайсыз метеорологик күренешләр Консультация-кисәтү метеорологик күренешләрнең интенсивлыгы турында 2023 елның 12 декабреннән 13 декабренә кадәр 18 сәгатьтән 18 сәгатькә кадәр 12 декабрь кичендә, 13 декабрь төнендә һәм көндез Татарстан Республикасы территориясендә урыны белән көчле җил 15-17 м/с (Казанда 15 м/с кадәр), төнлә һәм иртән республиканың көнчыгышында һава температурасы -25 көтелә..-30˚. Татарстан Республикасы территориясендә гадәттән тыш хәлләр (һәлакәтләр) барлыкка килү куркынычлары ТКХ объектларында гадәттән тыш хәлләрнең (һәлакәтләрнең) техноген чыганаклары электр, җылылык, суны сүндерү куркынычлары (аварияләр) - һәм газ белән тәэмин итү техноген янгыннар, көнкүреш газы шартлаулары, кешеләрнең угар газы белән агулану куркынычы гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) барлыкка килү куркынычы, электр белән тәэмин итү системаларында, электр линияләренә һәм элемтә линияләренә зыян килү (җимерелү), зәгыйфь ныгытылган, киң форматлы конструкцияләр һәм манара краны җимерелү, Иске агачларның егылуы белән бәйле куркынычлар автотранспорт хәрәкәтенең кыенлашуы, республика автомобиль юлларында юл-транспорт һәлакәтләре санының артуы, тимер юл транспортында булган вакыйгалар авиация һәлакәтләре белән бәйле куркынычлар, аэропортлар һәм вертолет мәйданчыклары эшен бозу гадәттән тыш хәлләрнең (һәлакәтләрнең) табигый чыганаклары халык арасында салкын тию һәм туңу белән бәйле һәлакәтләрнең килеп чыгу куркынычы кешеләр һәм техниканың боз астына төшүе белән бәйле гадәттән тыш хәлләрнең (һәлакәтләрнең) килеп чыгу куркынычы белешмә: куркыныч дәрәҗәсе күрсәткечләре - куркынычның югары дәрәҗәсе; - куркынычның уртача дәрәҗәсе; - куркынычның югары дәрәҗәсе; - куркынычның югары дәрәҗәсе; - - куркынычның түбән дәрәҗәсе. 2023 елның 13 декабренә 12 декабрьдә 18 сәгатьтән 2023 елның 13 декабрендә 18 сәгатькә кадәр Казан буенча: аномаль-суык һава торышы. Үзгәрешле болытлылык. Явым-төшемсез. Җил көньяк-көнчыгыш 611, урыны белән 15 м/с.минималь һава температурасы төнлә һәм иртән -18..-20, түбән урыннарда -22гә кадәр. Көндез һаваның максималь температурасы -16..-18˚. Юлларда бозлавык. Идел буе һәм Көнбатыш Кама алды буенча (Кайбыч, Югары Ослан, Апас, Кама Тамагы, Чүпрәле, Буа, Тәтеш, Яшел Үзән, Биектау, Лаеш, Питрәч, Әтнә, Арча, Балтач, Саба, Теләче, Балык Бистәсе, Кукмара, Мамадыш муниципаль районнары): аномаль-салкын һава торышы. Үзгәрешле болытлылык. Явым-төшемсез. Көньяк-Көнчыгыш җиле 611 м/с, урыны белән 1517 м/с.төнлә һәм иртән һаваның минималь температурасы -18..-22˚. Көндез һаваның максималь температурасы -14..-18˚. Юлларда бозлавык. Көнбатыш Кама аръягы буенча (Спас, Әлки, Алексеевск, Чистай, Яңа Чишмә, Аксубай, Нурлат, Чирмешән муниципаль районнары): аномаль салкын һава торышы. Үзгәрешле болытлылык. Явым-төшемсез. Көньяк-Көнчыгыш җиле 611 м/с, урыны белән 1517 м/с.төнлә һәм иртән һаваның минималь температурасы -19..-23˚. Көндез һаваның максималь температурасы -15..-18˚. Юлларда бозлавык. Көнчыгыш Кама алды һәм Кама аръягы (Алабуга, Менделеевск, Агерҗе, Түбән Кама, Зәй, Сарман, Минзәлә, Мөслим, Актаныш, Әлмәт, Азнакай, Лениногорск, Бөгелмә, Ютазы, Баулы, Тукай муниципаль районнары һәм Яр Чаллы шәһәр округы) буенча: аномаль салкын һава торышы. Үзгәрешле болытлылык. Явым-төшемсез. Көньяк-Көнчыгыш җиле 611 м/с, урыны белән 1517 м/с.төнлә һәм иртән һаваның минималь температурасы -25..-30˚. Көндез һаваның максималь температурасы -18..-22˚. Юлларда бозлавык. 3 2. Гадәттән тыш хәлләр (югары әзерлек) Түбән Кама муниципаль районы Башкарма комитетының 2023 елның 25 июлендәге 699 номерлы карары белән 25 июльдән Татарстан Республикасы Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы территориаль подсистемасының Түбән Кама звеносы идарә органнары һәм көчләре өчен махсус боерыкка кадәр муниципаль характердагы гадәттән тыш хәл режимы кертелде һәм җирле дәрәҗәдә җавап бирү билгеләнде. 3. 12.12.2023 08.00 сәгатькә булган хәл буенча гидрологик хәл: Куйбышев сусаклагычында Югары Ослан торак пункты янында су дәрәҗәсе 50,45 м (+2 см), куркыныч критик дәрәҗә билгесе 54,24 м, су җыю өчен кискен түбән билгеләр 45,5 М. Түбән Кама сусаклагычында Чаллы шәһәре янында су 62,98 М (-3 см), куркыныч критик дәрәҗә билгесе 65,9 м, су җыю өчен критик Түбән билгеләр 61,7 м. Түбән Кама ГЭСының түбәнге бьефында су дәрәҗәсе 50,89 м (+25 см), куркыныч критик дәрәҗә билгесе 58 м. 4. Республиканың елгаларында һәм сусаклагычларында боз барлыкка килү процессы дәвам итә. Түбән Кама һәм Куйбышев сусаклагычларының күпчелек өлешендә боз катламы һәм тулы булмаган боз торышы барлыкка килүе билгеләнә. Аерым су агымнарында бозның калынлыгы 7 15 см тәшкил итә.Татарстан Республикасы территориясендә гамәлдәге боз кичүләре юк. 12.12.2023 елгы мәгълүматларга караганда, 110 кеше күпләп бозга чыга торган урын кулланыла (барлыгы 110 кеше күпләп бозга чыга торган урын). 5. Гадәттән тыш хәлләр (вакыйгалар) фаразы 5.1 гадәттән тыш хәлләрнең (вакыйгаларның) техноген чыганаклары техноген янгыннар (шул исәптән көнкүреш газы шартлаулары), кешеләрнең угар газы белән агуланулары, шулай ук ТКХ объектларында аварияләр (гадәттән тыш хәлләр (вакыйгалар) чыганагы аномаль – салкын һава торышы, тузу белән бәйле гадәттән тыш хәлләр (вакыйгалар) барлыкка килү ихтималы югары саклана газ җиһазларын эксплуатацияләүнең җитештерү-технологик нормаларын һәм кагыйдәләрен бозу Һәм үтәмәү, янгын куркынычсызлыгы кагыйдәләрен үтәмәү). Гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) барлыкка килү ихтималы югары, электр белән тәэмин итү системаларында, электр линияләре һәм элемтә линияләре зарарлану (җимерелү), көчсез ныгытылган, киң форматлы конструкцияләр җимерелү, иске агачлар һәм манара краны егылу белән бәйле (гадәттән тыш хәлләр чыганагы) 15-17 м/с җил, аномаль – суык һава торышы, арту энергия системаларына йөкләнеш). 4 автотранспорт хәрәкәтен кыенлаштыру, юл хәрәкәте өчен трассаларны ябу һәм республика автомобиль юлларында, шулай ук тимер юл транспортында юл – транспорт һәлакәтләре санын арттыру белән бәйле гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) килеп чыгу ихтималы югары саклана (гадәттән тыш хәлләр чыганагы-аномаль салкын һава торышы, бозлавык, юл хәрәкәте кагыйдәләрен үтәмәү). Авиация һәлакәтләре һәм аэропортлар һәм вертолет мәйданчыклары эшендә бозылу белән бәйле гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) барлыкка килү ихтималы саклана (гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) чыганагы 15-17 м/с җил, бозлавык). «Сетевая компания» АҖнең 12.12.2023 елдагы хәбәрнамәсенә ярашлы рәвештә Түбән Кама электр челтәрләре объектларында эш алып баруга бәйле рәвештә кулланучыларны һәм халыкның яшәү шартларын тәэмин итүче предприятиеләрне электр белән тәэмин итү эшендә бозу ихтималы бар. Хәбәр кушымта. 5.2. Гадәттән тыш хәлнең (хәлләрнең) табигый чыганаклары халык арасында салкын һәм туңу очракларының югары ихтималлыгын саклый (гадәттән тыш хәлләрнең (хәлләрнең) чыганагы аномаль – суык һава торышы). Кешеләрнең һәм техниканың сулыклардагы боз астында уңышсызлыклары белән бәйле гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) барлыкка килү ихтималы югары саклана (гадәттән тыш хәлләр (хәлләр) чыганагы кешеләрнең нык булмаган бозга чыгуы, бозда үз – үзләрен тоту кагыйдәләрен бозу, Корычлар, промоиннар). 6. Тәкъдим ителгән превентив чаралар: тәкъдим ителгән превентив чаралар (уңайсыз һәм куркыныч метеорологик күренешләр белән бәйле): Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнарына, җирле үзидарә органнарына, оешма җитәкчеләренә тәкъдим итәргә: фаразлана торган метеорологик күренешләр, барлыкка килү куркынычы турында халыкны вакытында хәбәр итүне һәм мәгълүмат бирүне контрольдә тотуны тәэмин итәргә гадәттән тыш хәлләр һәм аларның эш тәртибе; халыкны вакытында хәбәр итүгә һәм мәгълүматлаштыруга, шулай ук ММЧ белән эшләүгә аерым игътибар бирергә; үзәкләштерелгән халыкны хәбәр итүнең муниципаль автоматлаштырылган системаларының әзерлеген тикшерү; вакытлыча урнаштыру, җылыту һәм туклану пунктларының әзерлеген тикшерү; Муниципаль берәмлекләрнең рәсми сайтларында консультатив кисәтү турында мәгълүматны яисә әлеге мәгълүмат чыганакларына интернет-сылтамаларны («Татарстан Республикасы УГМС» ФДБУ, Россия гадәттән тыш хәлләр министрлыгының Татарстан Республикасы буенча Баш идарәсе, Татмедиа)кичекмәстән урнаштыруны оештыру; торак фондына хезмәт күрсәтүче оешмалар белән берлектә табигый газ кулланучылар (абонентлар) белән газ җиһазларын көнкүрештә куллану һәм аларны 5 төзек хәлдә тоту буенча аңлату эшләре алып барырга, газ җиһазларын куркынычсыз эксплуатацияләүне тәэмин итү буенча чаралар үткәрергә; балаларның оешкан төркемнәренең автомобиль, автобус (мәктәп) транспорты белән хәрәкәт итүен контрольдә тотуны тәэмин итәргә. «Татарстан Республикасы МДМС» ФДБУ тәкъдим итәргә: фаразланган һава шартлары турында мәгълүматны Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнарына, шулай ук республика халкына ММЧ аша вакытында җиткерергә. Татарстан Республикасы буенча ЭЭМ ЮХИДИ идарәсенә тәкъдим итәргә: республика юллары буенча пассажир автотранспорты хәрәкәтен мониторинглауны һәм аларның билгеләнгән урыннарына кайтуын контрольдә тотуны тәэмин итәргә, кирәк булганда оештырылган пассажирлар йөртүне чикләргә яки тыю. Татарстан Республикасы Транспорт һәм юл хуҗалыгы министрлыгына, республиканың юл хезмәтләренә түбәндәге киңәшләрне бирергә: балаларның оешкан төркемнәренең автомобиль транспорты белән йөрүен контрольдә тотуга аерым игътибар бирергә; федераль һәм республика автомобиль юлларының торышын даими мониторинглауны тәэмин итәргә; автомобиль юллары һәм тимер юл юллары буенча транспортның өзлексез хәрәкәтен тәэмин итәргә; юл транспорты начарланганда оператив җавап бирү өчен көчләр һәм чаралар резервын күздә тотарга начар метеорологик күренешләр аркасында килеп чыккан шартлар; транспортны туктатуга китергән үткәрү сәләте кимегән яки юл япмасының бөтенлеге бозылган очракта, тыгынны бетерү өчен көчләрне һәм чараларны шунда ук юнәлтергә. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгына тәкъдим итәргә: «Глонасс» системасының төзек булмаган кабул итүчеләре булган мәктәп автобусларын эксплуатацияләүне тыю; мәктәп автобусларының республика юллары буенча хәрәкәтен мониторинглауны һәм аларның билгеләнгән урыннарына кайтуын контрольдә тотуны тәэмин итү. Татарстан Республикасы төзелеш, архитектура һәм ТКХ министрлыгына, ТКХ оешмаларына һәм хезмәтләренә: резерв туклану чыганакларының һәм аларны мөмкин булган куллану урынына җиткерү чараларының әзерлеген тикшерергә; торак сектордагы хәлләр, Су җыюлар, чистарту корылмалары турында мәгълүматны Россия гадәттән тыш хәлләр министрлыгының Татарстан Республикасы буенча Баш идарәсенә, шулай ук Татарстан Республикасының башка кызыксынган министрлыкларына һәм ведомстволарына вакытында тапшыруны оештырырга; метеорологик күренешләр комплексы шартларында тормышны тәэмин итү системаларының тотрыклылыгы; авария-тергезелеш һәм ремонт хезмәтләренең аларның нәтиҗәләрен бетерүгә әзерлеге; 6 Татарстан Республикасының авария-техник запасы хисабына (кирәк булганда) гадәттән тыш хәлләр нәтиҗәләрен бетерү өчен метеорологик күренешләр комплексына дучар булган торак пунктларга матди-техник чаралар бирүне тәэмин итү. Татарстан Республикасы «Сетевая Компания» АҖ тәкъдим итәргә: объектларны авария хәлендәге сүндерүләр килеп чыкканда ведомство дежур диспетчерлык хезмәте һәм Россия гадәттән тыш хәлләр министрлыгының Татарстан Республикасы буенча Баш идарәсенең Кризис хәлләрендәге идарә Үзәге арасында мәгълүмат алмашу һәм хәлне нормальләштерү буенча карар кабул итү максатында хезмәттәшлекне тәэмин итәргә; халык арасында авария хәлендәге сүндерүләр килеп чыкканда авария-тергезелеш бригадаларының кичекмәстән реакциясен тәэмин итәргә пунктлар һәм объектлар. ЕДДС, икътисад объектларының диспетчерлык хезмәтләренә һәм функциональ подсистемаларга тәкъдим итәргә: уңайсыз метеорологик күренеш турында мәгълүмат алганда җирле үзидарә органнарына тискәре фаразны вакытында җиткерергә, шулай ук гадәттән тыш хәлләрнең мөмкин булган нәтиҗәләрен киметүгә юнәлдерелгән превентив чаралар исемлеген; превентивлар комплексының үтәлешен контрольдә тотуны оештырырга гадәттән тыш хәлләр килеп чыгу куркынычын киметү һәм аларның нәтиҗәләрен киметү буенча чаралар; сөйләм сирень җайланмаларының эшчәнлеген тикшерү. «Татмедиа» Республика матбугат һәм массакүләм коммуникацияләр агентлыгына тәкъдим итәргә: республикада барлыкка килгән метеорологик вәзгыять, уңайсыз метеорологик күренешләр белән бәйле гадәттән тыш хәлләр һәм вакыйгалар килеп чыкканда гамәлләр турында Татарстан Республикасы халкына мәгълүмат бирүне оештырырга. 7. Метеорологик хәл узган тәүлектә узган тәүлеккә уңайсыз метеорологик күренеш фаразланган: һава температурасының -25 кадәр төшүе..-28, урыны белән -30га кадәр..-35˚. Прогноз акланган. Узган тәүлектә республикада аномаль салкын һава торышы явым-төшемсез, төнлә урыны белән көчле җил белән 16 м/с .һаваның максималь температурасы көндез -16дан -22гә кадәр, көнчыгышта -27гә кадәр булган. Бүген төнлә һаваның минималь температурасы -17 тәшкил итә..-23, көнчыгыш районнарда -27.. -35˚. 8. Гадәттән тыш хәлләр/һәлакәтләр фаразларының аклануы узган тәүлектә гадәттән тыш хәлләр/һәлакәтләр фаразларының 80% тәшкил итә.