Безнең геройларыбыз: хәрби медик Евгений Зайцев коткарган тормышлар

Без якташыбыз Евгений Зайцевның Украинадагы махсус операциядә катнашуы турында сөйләвен дәвам итәбез.

Легендар 2-нче гвардия Таман укчылар дивизиясе составында ул  күрше һәм кайчандыр тугандаш илне денацификацияләү демилитаризацияләү бурычларын башкара. Евгений безнең белән сөйләшкәндә солдатларыбызның көнкүреше ничек оештырылуы,   үтәргә туры килә торган бурычларны һәм бу дәүләттәге социаль-сәяси вәзгыять турында сөйләде.

24 февраль.

Махсус хәрби операциягә әзерлек бик яшерен төстә узды. Без бу турыда бернәрсә дә белми идек. Шул мизгелдә без Харьков өлкәсе чигендә булдык һәм безне өйрәнүләргә әзерләделәр. Мөгаен, безнең туры командирлар да бернәрсә дә белмәгәннәрдер яки әйтмәгәннәрдер. Ротный гына кайбер билгеләр буенча өйрәнүләр генә булмавын чамалый һәм безгә сак һәм игътибарлы булуыбызны сорый иде. « Тынычланмагыз, сугыш машинагызны соңрак өйгә алып кайтырлык итеп ясагыз өчен саклагыз», - диде ул. Һәм хәзер без моны искә төшерәбез һәм аңа рухи яктан төрле вариантларга әзер булуыбызга рәхмәтлебез. Моңа кадәр телефоннарыбызны җыеп алдылар һәм махсус операция башлану хакында Украинага кергәч кенә игълан иттеләр. 22 февральдә без тезелеп тордык, төнлә машиналарда төн үткәрдек. Көне буе 23 февральдә без төяндек, машиналарны ягулык белән тутырдык һәм иртәнге 5тә кузгалдык. Безнең полк Киев юнәлешендә Сумм ягына җибәрелде.

Беренче көрәш

Беренче ике көн тыныч үтте. Өченче көнне беренче бәрелеш булды. Без каршылык көтмәгән идек, урман кырыена бардык, колоннаны борылышка чыгардык һәм юл читенә туктадык. Танклар колоннаның башында һәм ахырында иде.Тыныч кына басып торганда ике километрда шартлаулар, кара төтен күрдек. Шартлаулар, стрекотня башланды, безнең САУ лар якынча кординаталар буенча атулар килгән якка төбәп төзи башладылар, ә безгә пушкалардан, минометтан һәм утлы кораллардан урманнан аттылар. Беренче вакыт паника башланды, ләкин соңыннан без оборона алдык һәм ата башладык. Безнең буенча авиация эшләде, истребителләр безнеке түгел, ә поляк яки американыкы кебек иде. Алар бомбаларын бәргәч, безгә керә башладылар, без барыбыз да йөгерә башладык, кем кайда ята ала,шунда яттык: суга, пычракка аерып тормадык. Мин моны таныйм-куркыныч иде, бөтен гомерем күз алдына килде. Ләкин аларны бездә самолетларга төбәлә торган күчмә зенит ракета комплексы булу куркытты. Алар безнең янга килеп җиттеләр, җылытоткычлар ташладылар һәм 200-300 метрлы вираж белән безнең өстебездән очып үттеләр. Аннары танклар килеп җиттеләр, көрәшергә булыштылар. Шул ук вакытта безнең частьта беренче һәлак булучылар һәм яралылар да пәйда булды. Ләкин турыдан-туры миңа ул вакытта беркемгә дә ярдәм күрсәтергә туры килмәде.

Юллар, юллар...

Аннан соң без колоннаны бордык һәм бүтән юл белән киттек. Гомумән, беренче вакытта без гел каядыр бардык, 24 февральдән башлап апрель уртасына кадәр, Изюм янына килеп басканчы. Бу вакытны мин «Урал»да үткәрдем. Аларда йокладыкта. Аеруча бәрелешләр булмады, ләкин куркыныч хисе эзәрлекләнде, әлбәттә: бронежилетта автомат белән даими күзәтүләр. Ә «Урал» да тимер юка һәм атудан сакламый. Әлбәттә, үлергә дә мөмкин дип уйлый идек, ләкин бу турыда гына гел уйламыйсың: әти белән әни булышмаячак, үзеңне кулга алырга һәм хәл буенча эш итәргә туры киләчәк.

 Һәр яңа көн алдагысына охшамаган 

 Сугыш вакытында сез һәрвакыт тиз җыелырга һәм бар нәрсәгә дә әзер булырга тиеш. Монда һәр минут соңгысы булырга мөмкин: син тыныч кына, матур гына утырасың кебек, ә бу вакытта снаряд очып килергә мөмкин, бигрәк тә аларның ерак араларга җитә торган артиллериясе булганда. Шуңа күрә җайлашырга туры килде: бүген мондый көн, иртәгә икенчесе, берни дә алдан әйтеп булмый, әйтик, бер көннән соң барысы да әйбәт булачак. Юк, аның чиктән тыш авырлыклары һәм вакыйгалары белән яңа көн , яңа нәрсә  алып килә.

Беренче ярдәм

Изюмны ала башлагач, яралылар пәйда булды. Бу шәһәрне без сугыш белән алдык, анда танклар, пехота керде, аеруча Изюм тавы өчен көчле сугышлар булды, без аны бер атна ярым алдык. Хәтерлим, аның өстендә Украина флагы эленгән иде, аннары разведчикларыбыз Россиянекен элеп куйды, икенче көнне украиннар аны төшереп, тагын үзләренекен элеп куйган, икенче көнне безнекеләргә тагын триколорны элделәр. Шулай итеп сугышлар белән әкренләп алга киттек. Сугышлар белән Каменканы алдык, безнең беренче батальон нигездә шунда эшләде. Сүз уңаенда, аның командиры Казан танк училищесын тәмамлаган һәм яхшы сугыша иде. Ул чакта әлбәттә югалтулар да булды һәм яралылар да китерелде. Урында беренче ярдәм күрсәттем, авырларны кыр госпиталенә озаттык.

Кыр медпункты

Кагыйдә буларак, мин подвалны яки бүлмәне төп пунктта биләдем, беренчел медицина пунктын көйләдем. Аннары, Изюм алынгач, без җирле сөт заводында урнаштык, анда мин стационар медицина пунктын төзекләндердем дә инде. Мин барлык таба алган даруларны, авырту даруларын, башка препаратларны җыярга тырыштым. Миңа яралылар китерелде яки үзләре ярдәм сорап килделәр. Җирле халык бик күп иде. Барысына да булышу өчен барысын да сакларга һәм җыярга, госпитальләрдән алырга туры килде. Сентябрь аенда, безнең Изюмда булуның ахырында, минем ике баул медикамент тупланды.

Дәвам

булачак…