Айрат Хәйруллин: «Илнең демографиясе һәм азык-төлек иминлеге тыгыз бәйләнгән»

Дәүләт Думасы депутаты, аграр мәсьәләләр буенча комитет рәисе урынбасары, авыл территорияләрен үстерү буенча федераль проект координаторы Айрат Хәйруллин РФ Президенты Владимир Путинның юлламасын шәрехләде:

- Хәзерге юлламаның үзенчәлеге, минем карашымча, Владимир Владимирович кеше капиталына күбрәк игътибар биргәне булды. Бу тормышның иң кыйммәтлесе - безнең кешеләр һәм дә вакыт.

Балалар тууга без үзебезнең булачак пенсия кертеменә караган кебек карарга тиеш, бу безнең капитал. Һәм бүген ил Президенты тарафыннан игълан ителгән Россия гаиләләренә балалар белән ярдәм итү чаралары бөтен Россия тарихында булмаган чаралар булачак.

Шунысын да билгеләп үтәсем килә: мондый алга китеш шулай ук авыл хуҗалыгы тармагын үстерүгә һәм Россия авылын торгызуга һәм демографик үсешкә турыдан-туры йогынты ясый торган авыл территорияләрен үстерүгә юнәлтелгән дәүләт ярдәме чаралары белән бергә дә булды. Шуны да билгеләп үтәргә кирәк: илнең демографиясе һәм азык-төлек иминлеге тыгыз бәйләнгән.

Исегезгә төшерегез, 1990 елга кадәр Россия авыл хисабына ел саен миллион кешегә артты. Авыл хуҗалыгы таркалганнан соң, 90 нчы еллар ахырында авыл яшьләре күпләп шәһәрләргә күченә башлый һәм демографик пропорцияләрне җимерә. Соңгы елларда без бу нәтиҗәләргә ирештек.

Минемчә, хәзер, дәүләт ярдәме белән, авыл һәрвакыт демографик үсешнең төп ноктасы булган элеккеге позицияләргә кайта алабыз. Авылда уртача 20 яшьтә өйләнешәләр һәм гаиләләрдә уртача 3 бала. 100 ел эчендә 3 бала, 9 онык, 27 оныкчыгы чыга. Бер гасырга 5 генерация, 100 ел эчендә 363 нәсел кешесе.

Халык үсешенең реаль потенциалы менә кайда. Шәһәрдә уртача 25 яшьтә өйләнешәләр һәм барлыгы 1 бала гына бар. 100 ел эчендә - 4 буын, яки 4 бала гомер буена, димәк, шәһәр халкы үзләрен беркайчан да кабатламый.

Һәм бөтен дөньяда шундый тенденцияләр. Шуңа күрә Россиягә авылда яшәүче 9 млн нан да ким булмаган бала таба алучы хатын-кыз булуы мөһим. Бу үз йорты һәм уңайлы яшәү шартларын тәэмин итүче гаиләләр булырга тиеш. Авыл территорияләрен үстерүнең яңа программасы да нәкъ менә шуңа юнәлтелгән. Туучылар санының артуы авыл җирлегендә дә күзәтелүе сөендерә. Димәк, яшь гаиләләр авылда яшәү перспективасын күрә башлаган һәм бала табарга курыкмый. Аналык капиталы системасы һәм балаларга ярдәм туучылар санын үстерү өчен нәтиҗәле этәргеч булачак.  Ышанам, якындагы елларда без демографиядә тискәре тенденцияләрне үзгәртәчәкбез һәм инде 5-8 елдан соң без демографик проблема үткәндә калды дип уйлый алабыз.

Ил халык буенча үсә яки кими - Россия өчен бу, барыннан да элек, авыл җирлегендә бала табу яшендәге кешеләрнең күпме санда яшәвенә бәйле. Аның зур территориясе булган илебез өчен территорияләрдә тигез урнашу, шәһәрләрдә дә, авылларда да бертигез уңайлы яшәү шартлары тудыру бик мөһим.

Һәм бу мәсьәләләр өстендә без РФ Президенты В.В. Путинның Юлламасын гамәлгә ашыру кысаларында эшләүне дәвам итәчәкбез.